BATI CEPHESİ

15 Mayıs 1919’da İzmir’e asker çıkaran Yunanlılar 25 Mayıs’ta Manisa’yı, 27 Mayıs’ta Aydın’ı, 29 Mayıs’ta Ayvalık’ı ve 1 Haziran’da Ödemiş ve dolaylarını işgal ettiler.
Batı Anadolu’da başlayan geniş çaplı bu işgal hareketi mütareke koşullarına aykırı idi. Bu durum bölge halkında işgallerin kalıcı olacağı düşüncesini kuvvetlendirmiş ve topyekün mücadele azmini kamçılamıştır.
İstanbul Hükümetinin işgaller karşısında tepkisiz kalması ve birşey yapamaması bölgede Müdafaaihukuk ve Reddiilhak Derneklerinin kurulmasını sağlamış ve halk Kuvayımilliyeyi oluşturmaya başlamıştır.
Bekir Sami Bey (Ödemiş Kaymakamı), Ali (Çetinkaya) Bey (172. Alay Komutanı), Hacı Şükrü Bey (175. Alay Komutanı) emrindeki askerlerle Yunanlılarla mücadeleye başlamışlardır. Ayrıca 61. Tümen Komutanı Kazım Bey, Bergama istikametinde Yunanlılarla savaşmaya başladı. Bölgenin çete liderlerinden Yörük Ali Efe, Demirci Mehmet Efe kuvvetleriyle direnişe geçtiler. Mustafa Kemal Paşa tarafından bölgeye gönderilen sivil aydınlardan Mahmut Celal (Bayar), Köprülü Kazım (Özalp), Hacım Muhiddin (Çarıklı), Mehmet Şefik (Aka), Vasıf (Çınar) gibi şahıslar halkın Kuvayımilliyeye katılması için çalıştılar. TBMM açıldıktan sonra Batı Cephesi Komutanlığı’na 25 Haziran 1919’da Ali Fuat Paşa atanmıştır.

Çerkes Ethem Olayı

Yunanlıların Salihli ve Alaşehir istikamedinde ilerlemesi ile buralarda cepheler açıldı. Çerkes Ethem Salihli ve Alaşehir’de cephenin komutanlığını üzerine aldı. 1920 yılında Kuvayımilliye güçleri içinde en güçlüsü Ethem’in birlikleri oldu.
Çerkes Ethem bir yandan Batı Cephesi’nde Yunan ilerlemesini durdurmaya çalışırken diğer yandan TBMM’ye karşı çıkan Ahmet Anzavur, Bolu, Düzce, Adapazarı ve Yozgat isyanlarını bastırdı. Çerkes Ethem’in bu başarıları TBMM tarafından takdirle karşılandı. Ancak düzenli Yunan birliklerine karşı düzenli ordu kurulmak istenmesi ve Batı Cephesi’ne önce Ali Fuat Paşa, daha sonra İsmet Paşa ve Refet Paşa’nın atanması Çerkes Ethem’i kızdırdı. Çerkes Ethem’in düzenli birliklere katılmak istemesi ve İsmet Paşa ile anlaşmazlığa düşmesi bir iç kavganın çıkmasına zemin oluşturmak üzereydi. TBMM, bu sırada Yunanlılarla I. İnönü Savaşı’nı yapmaktaydı. TBMM, Çerkes Ethem olayına son vermek istiyordu. Ethem kuvvetlerinin üzerine gidildi. Ethem yanındaki birliklerle Yunanistan’dan geçiş istedi ve Almanya’ya gitmek istedi.
Yunanlıların bu durum işine geldiği için istekleri kabul edildi. Ethem Almanya’da bir müddet kaldıktan sonra Ürdün’e gitti ve orada öldü.

Ali Fuat Cebesoy (d. 23 Eylül 1882, İstanbul – ö. 10 Ocak 1968, İs tan bul).

İstiklal Savaşını fiilen başlatan Türk asker ve siyaset adamlarındandır. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal ile Harp Okulu yıllarında sınıf arkadaşı idi. Türkiye’nin işgali sırasında İzmit’ten Ankara’ya ilerleyen İngiliz birliklerine ateş açma emrini vererek durdurması nedeniyle Kurtuluş Savaşı’nı fiilen başlatan ilk komutan oldu ve savaş boyunca önemli görevler üstlendi. Yine Kurtuluş Savaşı yıllarında üstlendiği Moskova Büyükelçiliği görevini başarıyla yürüttü ve Türkiye’nin kuzey doğu sınırlarını belirleyen Moskova Antlaşması’nı imzaladı.

Milletvekili olarak başladığı siyasi yaşamında Türkiye’nin ilk muhalefet partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın kurucularından birisi oldu, ve sonrasında İzmir suikastı sanığı olarak yargılandı. 1939’dan sonra siyasete dönerek TBMM Başkanlığı, Bayındırlık Bakanlığı yaptı. 1948’den itibaren siyasete Demokrat Parti’de devam etti.
27 Mayıs Darbesi’nden sonra Yassıada Mahkemeleri’nde yargılandı.