Midilli Adasının Zaptı

Cenevizli bir aile olan Nikolas Gattillusioların hükmü altında bulunan Midilli (Lesbos; adanın merkezi Metilen [Mitilini] adını taşıdığı için Türkler adaya Midilli adını vermiştir) adası, yakın zamanlara kadar Osmanlılara tâbi ve vergi ödeyen bir ada idi. Kardeşi Damilniko’yu öldüren ve Latinlerle gizli ilişkilerde bulunan Nikolas, Ege denizinde dolaşan Venedik donanmasına güvenerek muayyen vergilerini vermemeye başlamıştı. Diğer taraftan Anadolu sahillerini vuran ve hemen sonra Midilli adasına sığman Katalon korsanları, Nikolas ile işbirliği yapmakta idiler. Nikolas’ın Limni, İmroz ve Taşoz adalarını da idaresi altına alıp bir prenslik vücuda getirmesi, Doğu Akdeniz’de hakimiyet kurmak isteyen papanın bir donanma göndererek kendisi ile ittifaka girmesine yol açmıştı.

Fâtih Sultan Mehmed, Nikolas Gattillusio’yu cezalandırmak ve bu bölgede aleyhine gelişebilecek bir güçlenmeyi önlemek için Gelibolu sancak beyi Hadım İsmail Bey‘i Midilli üzerine gönderdi. Türk donanmasının geleceğini haber alan Papa’nın donanması, Sakız’a kaçtı. İsmail Bey de, kuşattığı Midilli şehrini ele geçiremeden geri döndü. İsmail Bey’in çekilmesi üzerine geri gelen papalık donanması, halkın muhalefeti ile karşılaştı. Diğer taraftan, Osmanlı padişahına başvurarak affedilmelerini isteyen Midilli halkı, eski anlaşma şartlarına göre bağışlandılar.

Eflak seferinden dönen padişah, Edirne’de bulunduğu sırada, adanın korsanlardan temizlenmesini ve Türk topraklarına katılmasını istedi. Deniz komutanları ile yaptığı toplantıdan sonra, 200 geminin yapılmasını emretti. Nihayet 1462’de Mahmud Paşa, Osmanlı donanması ile Midilli’ye gelerek adaya asker çıkardı. Teslim teklifi reddedilince, şiddetli bir kuşatma savaşı başladı. Diğer taraftan, Fâtih Sultan Mehmed de, Bursa-Edremit yolu ile Ayvalık’a gelerek Ayazmend (Altınova) mevkiinden adaya geçti.

Türk donanmasının dehşet saçan toplarını ve askerlerin cihad uğruna ortaya koydukları gayreti gören Midilli halkı teslime mecbur oldu. Prens Nikolas Gattillusio da teslim olanlar arasında idi. Adanın tanzimi ile meşgul olan Mahmud Paşa, Midilli halkının bir kısmını İstanbul’a şevketti. Adada bulunan papanın muhafız askerleri katledildi.