DENİZLERDEKİ GELİŞMELER

1) Deniz Gücü

★ Osmanlı Devleti kuruluşunun ilk yıllarında Ege ve Marmara’ya ulaştığı andan itibaren denizciliğe önem vererek donanma oluşturmaya başladı.
★ Avrupa ve Akdeniz’de hakimiyet kurmak isteyen Osmanlı Devleti karşısında Venedik, Ceneviz, Portekiz ve İspanya gibi güçlü donanmaya sahip ülkeleri buldu.
★ Osmanlı Devleti II. Bayezit Dönemi’nde Karadeniz ticareti açısından önemli olan Kili ve Akkerman limanlarını daha sonra Akdeniz’de Mora’daki İnebahtı, Modon, Koron ve Navarin’i fethetti.
★ II. Bayezit Dönemi’nde Cem meselesine rağmen Osmanlı donanması İspanya’da katliama uğrayan Endülüs Müslümanlarına ve Yahudilere yardım etmiştir.

Kanuni

Kanuni Dönemi’nde Osmanlı donanması dünyanın en büyük deniz kuvvetlerinden biri olmuştur.

★ Karadeniz, Akdeniz Ege ve Marmara bu dönemde bir Türk gölü haline getirildi.
★ Ayrıca Akdeniz, Kızıldeniz ve Basra körfezinde hakimiyet kuran Osmanlı donanması yüzlerce yıl bu bölgede ticari güvenliği sağlamıştır.

Osmanlı Devleti, XV. yüzyılın son çeyreğinden itibaren İspanya’nın Akdeniz’de etkinliğini kurmaya çalışırken diğer taraftan Kızıldeniz sahillerindeki Müslüman beldeleri tehdit eden Portekizlilerle mücadele etmeye başladı. Osmanlı Devleti deniz ve kara hakimiyetlerini pekiştirmek için birçok proje geliştirdiler.

Projeler

Suveyş Kanalı Projesi (1568)

Akdeniz ile Kızıldeniz’i birleştirme projesi Yavuz Sultan Selim Dönemi’nde gündeme gelmişti.

Bu projede amaç:

★ Hint Okyanusu’nda İslam ülkelerine uygulanan baskıyı önlemek
★ Müslüman hacı ve tüccarların korunmasını sağlamak
★ Akdeniz ticaretini yeniden canlandırmak
★ Portekizlilerin Hint Okyanusu’ndaki faaliyetlerini önlemek

Proje ile ilgili Mısır Valisi görevlendirilmişse de projeden sonuç alınamamıştır.

✍ Süveyş Kanalı 1869 yılında Fransa tarafından açılmıştır.

Don–Volga Kanal Projesi (1569)

Karadeniz ile Hazar Denizi’ni Don ve Volga Irmakları arasına açılacak bir kanalla birleştirme projesi.

Bu Projede Amaç

★ Rusya’nın Türk – İslam ülkelerine yayılmasını önlemek
★ Orta Asya Türkleri ile ilişki kurmak
★ İpek yolunun canlanmasına katkı sağlamak
★ Kafkasya’ya egemen olmak için İran’ı kuzeyden kıskaç altına almak

Belirlenen kanal mesafesinin üçte biri kazılmasına rağmen, mevsimin kışa yaklaşması, asker arasında erzak sıkıntısı ve Kırım Hanı’nın isteksiz davranması nedeniyle Don – Volga projesi yarıda kaldı.

✍ Don – Volga Kanal Projesi 1952 yılında Ruslar tarafından gerçekleştirilmiştir.

Marmara – Karadeniz Kanal Projesi (1591)

★ İznik Gölü – Sakarya Nehri
★ Sapanca Gölü – Marmara Denizi

arasına kanallar açarak Marmara ve Karadeniz arasında deniz yolunun açılması. Gemi yapımı için Doğu Karadeniz’den gelecek kereste bu yolla taşınacaktı.
Fakat bu projede uygulanamamıştır.