EDEBİYAT

Osmanlı’da edebiyat Divan edebiyatı, Halk edebiyatı ve Tasavvuf (Tekke) edebiyatı olmak üzere üçe ayrılmıştır.

Osmanlı’da Divan Edebiyatı 

★ Saray ve medreselerde yetişen ulema buna ilgi göstermiştir.
★ Eserler aruz vezni ile yazılmıştır.
★ Bu edebiyatta şairler tüm kabiliyetlerini ortaya koyan şiirler yazıyorlardı ve bu şekilde divanlar oluşuyordu.
★ En önemli tema aşk olan bu edebiyatla ilahi aşkın yanı sıra beşeri aşka da yer verilmiştir. Gazeller bu alanın en güzel örnekleridir.
★ Aşkın yanı sıra güzellik övgü ve yergi de çokça işlenmiştir. Bu konuda kaside ve mesneviler yazılmıştır.
★ Bu edebiyatta anlatılmak istenen doğrudan söylenemez ve süslü bir üslup, soyutlu anlat›m kullanılırdı.
★ Bu alanın en önemli şairleri Baki, Nedim, Fuzuli, Şeyh Galip, Nef’i dir.

Osmanlı’da Halk Edebiyatı

★ Masallar, destanlar, mani, türkü ve ağıtlar bu türün örnekleridir.
★ Daha çok halk arasında rağbet gördüğünden bu adı almıştır.
★ Ozanlar ve şairler bu alanın en önemli sanatçılarıdır.
★ Sade ve anlaşılır bir Türkçe kullanmışlardır.
★ Bu alanın önde gelen şairleri Köroğlu, Kul Mehmet, Gevheri, Karacaoğlan, Aşık Ömer ve Kul Mustafa’dır.

✍ Deyiş ve türkülerin yazıldığı yassı defterlere cönk, antoloji şeklinde olanlara ise güldeste adı verilmiştir.

Osmanlı’da Tasavvuf (Tekke) Edebiyatı

★ Tekke, zaviye, tarikat ve dergahlarda gelişme gösteren dini içerikli edebiyattır.
★ Eflaki Dede, Hacı Bayram Veli, Eşrefoğlu Rumi, Kaygusuz Abdal, Akşemsettin, Pir Sultan Abdal, Ümmi Sinan, İbrahim Gülşeni bu alanda yetişen ünlü şairlerdir.