TÜRK–İSLAM DEVLETLERİ’NDE DEVLET TEŞKİLÂTI:
Müslüman Araplar ile Çin arasında yapılan 751 Talas Savaşı, Türk–İslam tarihi için adeta bir dönüm noktası olmuştur. Bu savaşı Karluk Türklerinin yardımıyla Müslüman Araplar kazanmıştır. Bu yardımlaşma Türklerle Arapların (Abbasiler) yakınlaşmasına ve Türkler arasında İslamiyet’in yayılmasına neden olmuştur. 8. yüzyılda başlayan süreç 10. yüzyıla kadar devam etmiş ve Türkler İslamiyet’e girmişlerdir. Türkler, sadece İslamiyet’e girmekle kalmayıp, Türk – İslam kültürünün ortaya çıkmasına ve bu kültürün gelişmesine neden olmuşlardır.

1. Türk–İslam Devletleri’nde Devlet Anlayışı:
İlk Türk Devletleri’ndeki “kut” anlayışı yâni hükümdarlığın Tanrı tarafından verildiğine inanma İslamiyet’in kabülünden sonra da devam etmiştir. Yani Türk–İslam Devleti’nde de hükümdarlık yetkisinin Allah tarafından verilen bir sorumluluk olduğuna inanılıyordu. Bundan dolayı Türk hükümdarları kendilerini Cihan Hükümdarı olarak görüyorlardı. Dolayısıyla bu ülkü cihat anlayışı ile birleşince İslamiyet’in dünyaya yayılması en büyük hedef haline geldi. Türklerin İslamiyet’i kabülü sırasında ve öncesinde Emevi ve Abbasi gibi devletler hüküm sürüyordu ve bu devletlerin devlet başkanına aynı zamanda halife adı veriliyordu. Halifeler dini ve dünyevi tüm yetkileri elinde bulunduruyorlardı. Türk hükümdarları da devletlerini kurduktan sonra halifenin otoritesini tanıyorlardı. Fakat bu anlayış 1058 yılında değişti. Selçuklu Sultanı Tuğrul Bey, Bağdat Seferi ile Abbasi halifesini Şii Büveyhoğulları tehlikesinden kurtarmış ve halife de siyasi yetkilerini Tuğrul Bey’e devretmiştir.

İlk Türk Devletleri’nde olduğu gibi, Türk–İslam devletlerinde de hatun, yönetimde etkin olmaya devam etmiştir.