YUNAN İSYANI (1820)

Rumlar Fatih Dönemi’nde Osmanlı topraklarına dahil edilmişler ve diğer Balkan uluslarına nazaran daha ayrıcalıklı bir konuma sahip olmuşlardır.

İsyanın Nedenleri

★ Fransız İhtilali’nin etkisi
★ Avrupalı devletlerin Rumları kışkırtmaları
★1814’te Rusların yardımları ile kurulan Filiki Eterya Cemiyeti’nin İstanbul Ortodoks Patriği’nin önderliğinde Bizansı yeniden diriltmek istemesi
★ Mora’da Rum faaliyetlerine hakim olan Tepedelenli Ali Paşa’nın 2. Mahmut tarafından bir iç hesaplaşma sonucu görevden alınması ve bunun üzerine valinin ayaklanması.
★ Rum aydınlarının çalışmaları
★ Yanya Valisi Tepedelenli Ali Pafla’n›n isyan›
Bu ayaklanma Rumların işine yaramış ve ilk Rum isyanı Eflak’ta çıkmıştır.

✍ Rumların ilk isyanları olarak Eflak’ı seçmelerinde Ruslardan yardım alabilecekleri ümidi etkili olmuştur.

Fakat Rumların unuttukları ayrıntı Eflak halkının Latin soyundan gelen Rumları sevmemesiydi. Eflak halkından destek alamayan Rum isyanının birinci kısmı başarısızlıkla sonuçlanmıştır.
Rumlar bu defa 1821’de Mora’da ayaklanmışlardır.
Ayaklanma kısa sürede genişlemiş ve dönemin padişahı 2. Mahmut bu isyanı tek başına bastıramayacağını anlayınca Mısır’daki kudretli valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa’dan yardım istemiştir.
Kavalalı Mehmet Ali Paşa Mora ve Girit valiliklerinin kendisine verilmesi şartıyla yardım edebileceğini söylemiş ve istekleri kabul edilmiştir.

✍ Valinin Osmanlı’ya şartlı destek vermesi Osmanlı’nın askeri ve siyasi açıdan ne kadar güçsüz bir durumda olduğunu gösterir.

Kavalalı’nın da desteği ile isyan bastırılmıştır. Fakat Avrupalı devletler olaya müdahil olmuş ve 1827 Navarin Olayı meydana gelmiştir. Sonuçta 1828 – 1829 Osmanlı – Rus Savaşı başlamış ve 1829 Edirne Antlaşması ile Yunanistan bağımsızlığını kazanmıştır.

✍ Osmanlı Devleti’nden ilk ayrılan Balkan devleti Yunanistan’dır.

YUNAN İSYANI VE ŞAİRLER

İngiliz şair Lord Byron Rumları desteklemek için 1823’te Yunanistan’a gelmiştir.
Don Juan adlı eserinde bu dönemi anlatan şair ateşli bir hastalığa yakalanarak vefat etmiş (1824) ve Yunanistan’ın bağımsızlığını görememiştir.
Türk şairi Ziya Gökalp ise İngiliz şair Byron’a atıfta bulunan bazı şiirler yazmıştır.