Osmanlı-Arnavut İlişkileri

Arnavutluk’un önemli ailelerinden Kastriyota’ya mensup bulunan İskender Bey, 1423 yılında, Evrenosoğlu Ali Bey‘in yaptığı bir akın sonucu, Sultan II. Murad’a rehine olarak getirilmiş; Edirne’de 15 yıl iç oğlanı sıfatı ile kaldıktan sonra ülkesine dönmüştü. Bir süre Akçahisar subaşılığı yapan İskender Bey, İzladi mağlubiyeti sırasında Osmanlı kuvvetlerinden ayrılarak Arnavutluk’a dönmüş, Napoli kralı Alphons’un teşvik ve tahrikleri sonucu, Türk ilerleyişine karşı ciddi ve etkili direnişler göstermeye başlamıştı.

Fâtih Sultan Mehmed’in Osmanlı tahtına oturması ile, Türklere karşı düşmanca bir tavır alan ve zaman zaman Osmanlı hudutlarına saldırılar tertipleyen İskender Bey, üzerine gönderilen akıncı birliklerini de mağlup etmek suretiyle, Avrupalıların gözünde itibarlı bir yer kazanmıştı. Türk ordusunun mağlubiyetlerini telafi etmek isteyen padişahın, İbrahim Bey komutasında gönderdiği orduyu da yenmeyi başaran (1453) İskender Bey, Fâtih’in ikinci Sırbistan seferini fırsat sayarak, Napoli kralından aldığı takviye kuvvetlerle birlikte, o sırada Türklerin elinde bulunan Berat şehrini kuşattı. Fâtih vakit geçirmeden Evrenosoğlu İsa Bey’i kırkbin kişilik bir kuvvetle İskender Bey’in üzerine şevketti. Düşman askerlerine Berat önlerinde bir baskın harekâtında bulunan İsa Bey, 26 Temmuz 1455’te İskender Bey’i büyük bir bozguna uğrattı. Savaşta, beşbinden fazla Arnavut ve Napoli askeri telef oldu. Birçok beylerini de kaybeden İskender’in kardeşi (veya amcazadesi) Osmanlı padişahına iltica etti. İsa Bey, zaferi müteakip, Arnavutluk’ta asilerin ellerinde bulunan bölgelere akınlar tertip ederek etrafa korku saldı.

İskender Bey’in Berat’ta uğradığı yenilgi, Napoli kralını fazlasıyla üzmüştü. Vakit geçirmeden İskender Bey’e yeni bazı takviye kuvvetleri gönderdi. Ayrıca papa ile bir kısım Avrupa devletlerini de, Osmanlı devleti aleyhine harekete geçirdi. Nitekim kısa bir süre sonra, papanın teşvik ve tahrikleri ile Berat yenilgisinin intikamını almak için Sırp, Alman, İngiliz ve Fransız kuvvetleri İskender Bey’in emrinde toplanmaya başladılar. Çeşitli milletlere mensup bir hayli sergüzeştçi de bunlara katılmıştı. Bunların yanı sıra, Macar ordusu da, Tuna üzerinden Osmanlı topraklarına saldırmak için ilerlemekte idi.

Fâtih Sultan Mehmed, Hamza Bey’den istifade ümidiyle, bu toprakları iyi tanımadığı için kendisini İsa Bey’in maiyyetine vererek, 1457 yılında Arnavutluk’a gönderdi. İskender Bey’in kuvvetleri, çete ve baskın savaşları yapmak için, sarp dağlara çekilmişlerdi. Tumenişi dağı yamaçlarından inen İskender Bey kuvvetleri, akıncıları sağa sola dağıtıp Abılena ovasındaki Mati nehri kenarında ordugah kurmuş olan İsa Bey üzerine baskın yaparak savaşı galip bitirdi (7 Eylül 1457). Hamza Bey esir düştü. İskender Bey’in bu zaferi Avrupa hristiyan aleminde büyük yankı uyandırdı. Hatta bu zaferden dolayı kendisine “mukaddes makamın genç komutanı” unvanı verildi.

Fâtih Sultan Mehmed’in Mora, Sırbistan ve Anadolu’daki askerî faaliyetleri dolayısıyla bir süre kendi haline bırakılan Arnavutluk meselesine daha sonra kesin bir çözüm bulunacaktır.