Fatih Sultan Mehmed ve Sultan 2. Bayezid Dönemi Olaylarının Kronolojik Değerlendirmesi

1451:  Karaman isyanının bastırılması ve Menteşe Beyliğinin geri alınması; Bizans imparatorunun Karaman seferinden istifadeye kalkışması; Cülus bahşişi adetinin başlaması. II. Murad’ın ölümü; II. Mehmed’in Edirne’de tahta ikinci defa çıkması; II. Murad’ın Bursa’da “Murâdiye”ye defni; Şehzade Ahmed’in boğdurulması; Cülus tebriki için gelen yabancı elçilerle barış antlaşmalarının yenilenmesi;

1452: Rumelihisarı ve Anadoluhisarı’nın tamiri; Bizans İmparatorluğuna savaş ilan edilmesi ve İmparatorun İstanbul kapılarını ördürmesi; Fatih’in İstanbul önlerinden Edirne’ye hareketi. II. Sırp seferi; Arnavutluk’ta Berat zaferi; Rodos şövalyelerine savaş ilanı ve Adalar seferi. Boğaz’m Avrupa yakasındaki hisarın (Rumelihisarı) inşası.

1453  18 Haziran: Fatih’in Edirne’ye dönüşü.

1453 28 Mayıs: Büyük hücumdan önce ordunun dinlendirilmesi.

10 Temmuz: Çandarlı Halil Paşa’nın idamı. Silivri kalesinin teslim olması; imroz, Limni ve Taşoz adalarının itaati; Enez ve Midilli Ceneviz beylerinin tabiliği kabulü;

12 Nisan: İstanbul’un bombardımanının başlaması; Türk donanmasının Dolmabahçe önlerinde görünmesi.

16 Mayıs: Yeraltı muharebesi.

18 Mayıs: Tekerlekli kulenin ortaya çıkması.

18 Nisan: Adalar’ın fethi.

2 Nisan: Halicin ağzına Bizanslılarca zincir çekilmesi; büyük topun İstanbul önlerine getirilmesi; İstanbul civarının işgali.

20 Nisan: Bizans’a yardıma gelen Latin ve Rum gemilerinin Halic’e girmesi.

21 Nisan: Bu olay üzerine Kaptan-ı Deryalığa Hamza Bey’in getirilmesi.

22 Nisan: Karadan geçirilen Osmanlı filosunun Halic’e indirilmesi.

23 Mayıs: Fatih’in İmparatora son teslim teklifi ve bunun reddedilmesi.

23 Nisan: Bizans İmparatorunun barış yapılması için Fatih’e başvurması; Osmanlı ordusunun Haliç’te köprü kurması.

26 Mayıs: Macar elçilerinin muhasaranın kaldırılmasını istemeleri.

27 Mayıs: Fatih’in başkanlığında harp meclisinin toplanması; Çandarlı Halil Paşa’nın itirazlarına karşı muhasaraya devam kararı alınması.

28/29 Mayıs: Osmanlı ordusunun düzenlediği ‘Mum Donanması’; Bizans’ın son gecesi.

29 Mayıs: İstanbul’un fethi; Fatih’in İstanbul’a girişi; Ayasofya’nın camiye çevrilmesi; İstanbul’un payitaht yapılması; Galata Ceneviz kolonisinin teslim olması.

5 Nisan: Osmanlı ordusunun İstanbul önlerine gelişi.

6 Nisan: İstanbul surları önünde Fatih’in karargah kurması, muhasaranın başlaması; Bizans’a teslim olması için yapılan teklifin reddedilmesi üzerine harp harekâtının başlaması.

Çandarlı Halil Paşa’nın fetihden sonra bir süre hapsedilmesi, peşinden idamı. Donanmanın İstanbul’a dönüşü. Galata’daki Cenevizlilerin affedilmeleri. II. Mehmed’in İstanbul Rumlarının mal ve canları üzerine teminât vermesi.

Venedik Cumhuriyeti ve ona bağlı Naksos Dukalığının Osmanlılar ile barış antlaşması yapması; İstanbul’da Eski Saray inşaatının tamamlanması; I. Sırp seferi; Sırbistan’ın itaat altına alınması. II. Mehmed’le Sırbistan despotu arasında barış anlaşması.

II. Mehmed tarafından Khios’a savaş ilânı.

Enez Ceneviz Beyliği ile idaresindeki adalarının fethi; III. Sırp seferi ve Belgrad’ın muhasarası. Belgrad’a yardım geliyor. Sırbistan’ın kime kalacağı meselesinin doğurduğu bunalım.

Arnavutluk’ta Mat bozgunu; Papalık donanmasının Limni ve Taşoz adalarını işgal etmesi.

Mora seferi; Sırbistan fütuhatı; Yedikule’nin inşası; Atina’nın fethi.

II. Mehmed Yunanistan üzerine yürüyor.

Eyüp Camiî ve türbesinin inşası

1459: Sırbistan’ın bir Osmanlı vilayeti haline gelmesi; Cem Sultan’ın doğumu. Güney Mora’da karışıklık çıkması; Akşemseddin’in ölümü.

1460: Güney Mora despotluklarının ilhakı; Eflak prensliklerinin himaye altına alınması.

1461: Arnavutluk mütarekesi; Amasra Ceneviz kolonisinin fethi; Candaroğulları Beyliğinin bağımsızlığına son verilip tabiiyyet altına alınması; Trabzon Rum İmparatorluğunun fethi.

1462: Eflak prensliğinin tabiiyyet altına alınması, Midilli adasının fethi; Çanakkale Boğazının tahkimi.

ı463: Fatih Camii’nin temelinin atılması; Arnavutluk barışı; Bosna Krallığının fethi; Hersek Dukalığının tabiiyet altına alınması; 16 yıl sürecek Osmanlı-Venedik savaşının başlaması.

1464: Karamanoğulları Beyliği’nde veraset meselesinin zuhuru; Macar kralın Bosna’dan kaçırılması; Arnavutluk barışının Arnavutlarca bozulması.

1464: II. Mehmed Peloponese’de ikinci sefer için yürüyüşe geçiyor.

1466: Fatih’in Arnavutluk seferine çıkması ve bir çok kalenin fethi. Fatih’in Karaman seferi ve Konya’nın zaptedilmesiyle Karaman İli’nin Osmanlı vilayeti haline getirilmesi; Veziriazam Mahmud Paşa’nın azli ve yerine Rum Mehmed Paşa’nın tayini.

Barbaros Hayreddin Paşa’nın doğumu.

Akçahisar’n dördüncü defa muhasarası.

Arnavut   İskender  Bey’in   ölümü;   Şehzade Cem’in Kastamonu valiliğine tâyini.

Rum Mehmed Paşa’nın Karamanoğullarına karşı Kilikya seferi; Venediklilerin Adalar Denizindeki işgal hareketleri.

Eğriboz adasının fethi; Veziriazam Ishak Paşa’nın Karaman seferi; Yavuz Sultan Selim’in doğumu; Fâtih Camimin tamamlanması.

Ezine kalesi Türklere teslim oluyor.

Alaiyye (Alanya) Beyliğinin zaptı; Osmanlılarla Memluklar arasında İlk büyük ihtilafın zuhuru. Hırvatistan akım.

Fatih’in oğlu Şehzade Mustafa’yı Uzun Hasan’ın üzerine göndermesi ve Kıreli zaferi; İçel’in geri alınması; Topkapı Sarayının inşası. Akkoyunlu-Venedik ittifakı sonucunda Uzun Hasan’ın Karaman İli’ni eski sahiplerine iade ettirmek için ordu sevketmesi ve Gedik Ahmed Paşa’yı mağlup etmesi;

Otlukbeli zaferi; Hıristiyan müttefik donanmasının Adalar denizindeki saldırıları.

Onuz Hasan’ın mağlubiyeti. Türkler Aşağı Styrie (Ştirya)’de. Türkler Windischgratz’da. Türklerin Karinthie’de yenilgiye uğraması.

1474: Karamanoğullarının İçel’i geri almaları; matematikçi ve heyetşinas Ali Kuşçu’nun ölümü; Gedik Ahmed Paşa’nın İçel’i geri alması; eski Veziriazam Mahmud Paşa’nın idamı; İşkodra’nın muhasarası; Cem Sultan’ın Karaman valiliğine tayini. Varasdin’in Türkler tarafından yakılması.

1475: Kuzey Karadeniz’deki Ceneviz kolonilerinin fethi; Karadeniz’in bir Türk gölü haline gelmesi; Kırım Hanlığının tabiiyeti meselesi. Rum filosu Kefe önlerine varıyor. Türklerin Boğdan’da mağlubiyeti.

1476: Fatih’in Boğdan seferi; Macar Kralı’nın Semendire muhasarası. Eflak Prensine karşı muharabe.

1477 : Gedik Ahmed Paşa’nın Veziriazamlıktan azli ve Karamanî Mehmed Paşa’nın yerine tayini, Inebahtı muhasarası; Arnavutluk’ta Akçahisar muhasarası; Akıncıların Venedik civarına kadar süren italya akını. Tiranına ovasında Türklerin yenilgisi. Akçahisar’ın teslim olması; İşkodra muhasarası. II. Mehmed Scutari önünde ve Scutari’nin alınışı.

1479: Osmanlı-Venedik barış antlaşmasının imzalanması.

1479: Osmanlı-Venedik ittifakı; İlk Gürcistan ve Çerkezistan fütuhatı; Yunan adalarından Aya Mavri, Kefalonya ve Zenta dukalığının işgali; Hac yolundaki su bentlerinin tamiri; Osmanlı-Memluk ihtilafının şiddetlenmesi. Mesih Paşa filosu Rodos’a çıkarma hareketinde bulunuyor. Türklerin Pouille kıyılarına çıkarma yapmaları. Türkler Otranto önünde.

1480 21 Mayıs: Şehzade Bayezid’in İstanbul’da tahta çıkması.

22 Mayıs: Fatih’in cenaze merasimi.

28 Mayıs: Cem Sultan’ın Bursa’da tahta çıkması.

20 Haziran: Cem Sultan’la Bayezid arasında geçen Yenişehir muharebesi ve Cem’in yenilmesi. Rodos muhasarasında Saint Nicolas burcuna karşı hücum. Türklerin Korent’e dördüncü akınları.

1481 28 Haziran: Cem’in Memlukler’e sığınmak üzere yola çıkması ve Gedik Ahmed Paşa’nın Cem’in takibine gönderilmesi.

14 Eylül: Otranto’nun kaybedilmesi.

26 Eylül: Cem’in Kahire’de merasimle karşılanması; Karamanoğlu Kasım Bey’in Konya muhasarası; Gedik Ahmed Paşa’nın Karaman seferine çıkması ve Konya’nın muhasaradan kurtulması; ikinci vezir Kara Mustafa Paşa’nın idamı. Korkud, İstanbul’da vali ilân ediliyor. Şehzade Cem, Gedik Ahmed Paşa tarafından yenilgiye uğratılıyor.

1482 28 Mart: Osmanlı-Venedik barış antlaşmasının yenilenmesi. 29 Temmuz: Cem Sultan’n Rodos’a varması.

1 Eylül: Cem’in maiyyetiyle beraber Rodos’tan Fransa’ya hareketi.

18 Kasım: Gedik Ahmed Paşa’nın idamı.

8 Haziran: Cem’in Ankara muhasarası.

17 Temmuz: Cem Sultan’in bir gemiye binip tehlikeden kurtulması. Rodos büyüküstadı ile Şehzade Cem arasında anlaşma yapılması. Şehzade Cem Messine’den hareket ediyor ve Nice (Nis) şehrine çıkışı. Venediklilerle yapılan anlaşmanın yenilenmesi.

1482: Hacca giden Cem Sultan’ın Anadolu’dan aldığı davetler üzerine Kahire’den hareket.

14 Mayıs: Cem’in Adana’da Karamanoğlu Kasım Bey’le ittifak andlaşması imzalayıp kuvvetlerini birleştirmesi.

27 Mayıs: Cem’in Konya muhasarası.

1483: II. Bayezid’in Morava Seferi, Hersek’in işgal ve ilhakı; Osmanlı-Macar barışı; Karamanoğlu Kasım Bey’in ölümü.

1484: II. Bayezid’in Boğdan seferine hareketi; Kilya kalesinin fethi; Akkerman’ın fethi.

1485: Osmanlı-Memlûk savaşlarının başlaması; Malatya bozgunu;   Kilikya’daki  Osmanlı   işgal   kuvvetlerinin mağlubiyeti.

1487: Veziriazam Davud Paşa’nın İçel Beyliği’ni işgali; Endülüslü müslümanların Osmanlılardan yardım istemesi.

1488: Hadım Ali Paşa’nın Memluklara karşı Ağaçayırı mağlubiyeti; Cem Sultan’ın Fransa’dan Roma’ya yola çıkması. Osmanlı-Memlûk savaşlarında Hersekzâde Ahmed Paşa’nın Kilikya mağlubiyeti.

1489:  Adana kalesinin Memluklara teslim olması; Cem Sultan’ın Roma’ya ulaşması; Dulkadir hükümdarının Osmanlı tâbiiyetinden çıkıp Memluklarla birleşmesi.

Lehistan barışı; Memlukların Kayseri muhasarası. İstanbul’da korkunç bir kasırga.

Osmanlı-Memluk barışı.

Macaristan seferi; Belgrad’ın muhasarası ve büyük akın hareketleri; İlk Osmanlı-Rus siyasi münasebeti. II. Bâyezid’in Sofya üzerine yürüyüşü.

Bosna Beylerbeyi Yakup Paşa’nın İsdorya akını ve Kırbora zaferi.

Papa’nın Cem Sultanla ilgili gizli tekliflerle II. Bayezid’e elçi ve mektup göndermesi.

Macaristan’la üç yıllık barış antlaşması; Cem Sultan’ın ölümü; İlk Rus elçisinin İstanbul’a gelişi, Kanuni Sultan Süleyman’ın Trabzon’da doğumu.

Bosna fütuhatı.

Dalmaçya akını; Karadağ’ın himaye altına alınması; Şair Ahmed Paşa’nın ölümü; Veziriazam Davud Paşanın azledilip yerine Hersekzâde Ahmed Paşa’nın tayini.

Bâli Bey’in I. Lehistan akını; Veziriazam Hersekzâde’nin azledilip yerine çandarlı İbrahim Paşa’nın tâyini. Bâli Bey’in II. Lehistan akını.

Aragon kralı Fredericle barış anlaşması.

Türklere karşı Lehistan, Macaristan, Litvanya ittifakı; Osmanlı-Venedik savaşı ve II. Bâyezid’in Yunan seferine çıkması; Burak Reis’in Sapienza zaferi; Cem Sultan’ın cenazesinin Bursa’da defni. İnebahtı fethi; Veziriazam Çandarlı İbrahim Paşa’nın ölümü ve yerine Mesih Paşa’nın tayini, Venediklilerin Preveze baskını. II. Bâyezid tarafından Lepanto’nun almışı.

Modon’un fethi; Navarin’in fethi; Koron’un fethi.

1501: Fransızların Midilli muhasarası; Dıraç’ın fethi; Avarız vergisinin konulması. Karaman hanedanının tarih sahnesinden silinmesi; Osmanlılara karşı Papalık-Venedik-Macaristan ittifakı; Bayezid Câmii’nin temel atma merasimi.

1502: Aya Mavri adasının müttefiklerce işgali; Lofça ve Buruşça kalelerinin fethi; Osmanlı-Venedik barış antlaşmasının imzalanması.

1503: Osmanlı-Macar barış antlaşması.

1505: Bayezid Câmii’nin tamamlanması.

1506: Veziriazam Hersekzâde Ahmed Paşa’nın azledilip yerine Hadım Ali Paşa’nın tayini.

1507-8: Şah İsmail’in Anadolu akını. Yûsuf u Züleyhâ şairi Hamdullah Çelebi’nin ölümü.

1509: Şehzade Korkut’un Mısır’a ilgası; İstanbul’da küçük Kıyamet denilen zelzelenin vukuu. Edirne’de büyük deprem ilanı işareti olarak tuğlanın dikilmesi. Şehzade Korkut’un muhteşem bir alayla. Kahire’ye girişi. II. Bayezid, İstanbul surlarının tamiri konusunda karar vermek üzere bir ayak divanı topluyor.

1510: Zelzelede yıkılan İstanbul’un yeniden inşasına başlanması.

1511: II. Bayezid ile oğlu Selim’in Çorlu civarındaki muharebede Selim’in mağlup olması; Şehzade Ahmed’in tahta çağrılması üzerine Yeniçerilerin isyana başlaması ve Koca Mustafa Paşa’nın Veziriazamlığa tayini. Şahkulu isyanının başlaması; Şahkulu’nun Kütahya üzerine yürümesi ve Anadolu Beylerbeyi Karagöz Paşa’yı kazıklatması, Veziriazam Hadım Ali Paşa’nın Anadolu seferi; Şehzade Selim’in oğlunu ziyaret bahanesiyle Karadeniz’den gemilerle Kefe’ye geçmesi. II. Bayezid ile Şehzade Selim’in barışması; Şehzade Selim’in Edirne’yi işgali; Hadım Ali Paşa’nın Şahkulu ile yaptığı Gökçay muharebesinde öldürülmesi; II. Bayezid’in tahttan çekilmesi; Yavuz Sultan Selim’in tahta geçmesi; II. Bayezid’in İstanbul’dan Dimetoka’ya hareketi; II. Bayezid’in ölümü.