Gedik Ahmed Paşa’nın İtalya Seferi ve Otranto’nun Zaptı

Fâtih Sultan Mehmed, karşısına çıkan güçlü devletlerle birer meydan savaşı vererek, geniş topraklar kazandığı seferleri daima tercih etmiş ve bunda da hep muvaffak olmuş idi. Doğuda giriştiği bir seferde, işlerini kökünden halleden padişah, yalnızca Karamanoğulları ile akrabalık bağı dolayısıyla gösterdiği himayenin devamlı kötüye kullanılması ile birkaç defa uğraşmak zorunda kalmıştı. Avrupa’daki seferlerinde ise, devamlı takviye alan ve daima sarp yerlere sığınan veya ordusu önünden kaçan kuvvetlerle mücadele etmek zorunda kalmıştı. Nitekim Arnavutluk ve Mora’daki savaşlarında, İtalya devletlerinin destekledikleri güçler kolay kolay sindirilememişti. Bu yüzden Fâtih Sultan Mehmed, burada fetihlerini tamamladıktan sonra, bu bölgede daima tatsızlık çıkaran ve zaman zaman saldırılarda bulunan İtalyan devletlerini de cezalandırmayı aklına koymuştu. Onu bu fikre iten âmillerden biri de küçük İtalyan devletlerinin kendi aralarındaki bitmez tükenmez mücadeleleri idi. Ayamavri dukası Leonardo’nun Napoli kralı ile ilişkilerde bulunması ve Türk düşmanlığı yaratması üzerine, Gedik Ahmet Paşa’nın dukalığa ait adaları zaptetmesi, Osmanlıları bu bölgeye iyice yaklaştırmıştı. Diğer taraftan Napoli devletinin, Osmanlı askerlerince kuşatılmış olan Rodos’a yardımda bulunması ve Macarlarla Türkler aleyhine ittifaka girişmesi Fâtih’in İtalya seferini açmasına neden oldu.

Gedik Ahmed Paşa, Zanta ve diğer Ege adalarını zaptettikten sonra, gelen takviye kuvvetleri ile İtalya üzerine hareket etti. 26 Temmuz 1480’de Avlonya’dan yola çıkan donanma, 28’i kadırga olmak üzere 132 gemiden meydana geliyordu. Donanmada 4.000 de süvari vardı. Donanmanın hedefi İtalya sahillerinde bulunan Brindizi idi. Ancak çıkan bir fırtına dolayısıyla Otranto (Toranto) üzerine varıldı. Daha ziyade Pulya seferi adı ile meşhur olan bu seferde, 11 Ağustos günü donanma, Otranto’yu kuşattı. Osmanlı kuvvetlerine karşı koyamayan Napoli veliahd prensi Alphons, geri çekildi ve şehir Gedik Ahmed Paşa’ya teslim oldu.

Türklerin İtalya’ya ayak basmaları ve Otranto’yu ele geçirmeleri, yarımadada ve Hristiyanlık aleminde geniş akisler uyandırdı. Hatta papa kendini emniyette hissetmeyerek Roma’yı terke hazırladı. Osmanlılarla anlaşmış olan Venedik, istilanın sorumlusu ve Türklerin davetçisi ilan olundu.

Gedik Ahmed Paşa, çok kısa bir zaman zarfında Otranto’nun etrafında bulunan kaleleri de ele geçirdi. İçlerine askerler yerleştirdi. Otranto’yu bir üs haline getiren Ahmed Paşa, Mora sancak beyi Mustafa Bey ile birlikte İtalya içlerine birçok akınlarda bulundu. Ancak tam bu sırada Fâtih’in vefat etmesi ve tahta çıkan Bayezid II.’nin Gedik Ahmet Paşa’yı İstanbul’a çağırması, İtalya seferini yarıda bıraktı. Gedik Ahmed Paşa, yeni kuvvetler getirmek için geçtiği Rumeli’den, İstanbul’a dönünce, Otranto’daki muhafızlar yardımsız kaldılar. Fâtih’in ölümü ise, yarımada devletleri ile hristiyan alemini sevince garkettiği için, Napoli kralı bu durumdan yararlanarak, topladığı kuvvetlerle derhal Otranto üzerine geldi ve şehri ele geçirdi. Teslim olan Türkler kılıçtan geçirildiler (10 Eylül 1481).

Fâtih Sultan Mehmed’in bu ani ölümü, çok büyük bir köprübaşı tutulmuş olan yarımadanın dâhiyane bir şekilde zaptının tahakkukunu önlemiştir. Birbirleri ile kıyasıya savaşan İtalya devletlerinin, takviye alabilen Türk kuvvetlerinin önünde tutunmaları imkansız olacaktı. Osmanlı devleti, böyle bir avantajı bir daha ne bulmuş, ne de İtalya’nın fethini tasavvur edebilmiştir. Ayrıca bu tarihten sonra Türk birliklerinin karşısına çıkan kuvvetler de İtalya’nın zaptına fırsat vermemiştir. II. Bayezid’in İtalya seferini ihmali ise, kardeşi Cem’le olan mücadelesi yüzündendir. Gerçekten de merkezde sağlam bir şekilde tahtında oturamayan bir padişahın böylesine zor bir işe devam etmesi makul kabul edilemezdi.