Mondoros Mütarekesi’nden Sonra Osmanlı Hükümetleri

16 Ocak 2014 tarihinde tarafından eklendi.

MÜTAREKEDEN SONRA OSMANLI HÜKÜMETLERİ

1913’den beri iktidarda olan İttihat Terakki’nin Talat Paşa başkanlığındaki son hükümeti, Osmanlı Devleti’nin savaşı kaybettiği anlaşılınca, 1918 Ekimi’nin ilk haftasında istifa etti. Yukarıdaki tarihler arasında İttihatçılara muhalif olup da baskıdan dolayı seslerini yükseltemeyenler, şiddetli bir muhalefete başladılar. Kasım ayı başlarında İttihat Terakki liderleri olan Enver, Talat ve Cemal Paşalar yurt dışına kaçınca, meydan tam anlamıyla İttihatçı muhaliflerine kalmıştı.

Bunlar, ilk iş olarak içinde İttihatçıların da bulunduğunu ileri sürdükleri Ahmet İzzet Paşa Kabinesi’ne baskı uygulamaya başladılar. Bu baskılar sonunda Ahmet İzzet Paşa Kabinesi görevden ayrılmak zorunda kaldı (Kasım 1918). Ancak artık bu tarihler Osmanlı Devleti ve Türk Milleti için zor dönemin başladığı günlerdi. Yani İttihatçılık düşmanlığı ya da kabine değişikliği artık işlerin yoluna girmesi için çare olmayacaktı. Nitekim Ahmet İzzet Paşa Kabine’sinden sonra Tevfık Paşa Kabinesi (11 Kasım 1918-3 Mart 1919), O’nun yerine birbiri ardına üç defa olmak üzere Damat Ferit Kabineleri (4 Mart-1 Ekim 1919), ardından Ali Rıza Paşa (2 Ekim 1919-3 Mart 1920) ve Salih Paşa Kabineleri iş başına gelmiş ise de, ardından yeniden İtilaf Devletlerinin baskıları sonucu kabine değişiklikleri sıkça yaşanmıştır. Böylesine buhranlı bir dönemde sıkça görülen hükümet değişiklikleri, Osmanlı hükümetlerinin çaresizliğini gösteriyordu.

İtilaf Devletleri 13 Kasım 1918’de istanbul’u fiilen işgal altına aldıktan sonra, başkentte İngiliz Fevkalade Komserliği kurulmuştu. Aslında bu tarihten itibaren İstanbul hükümetlerinin bu komserliğin istekleri dışında hareket etmeleri pek kolay olmamıştır. Ayrıca İngiliz komserliği zaman zaman Osmanlı hükümetlerinden öyle isteklerde bulunmuştur ki, iş başındaki hükümetin bu isteklerin çoğunu gerçekleştirmek zorunda kaldığını görüyoruz. Mesela Enver, Cemal ve Talat Paşalar’ın yurt dışına kaçmalarından sonra İngilizler ve diğer İtilaf Devletleri bunları seçen Meclis-i Mebusan’ın dağıtılması için padişaha baskı yapmaya başlamışlardı.

Bu baskılar sonunda Meclis-i Mebusan “zaruri siyasi sebepler” gerekçesiyle 21 Aralık 1918’de dağıtıldı. Ancak baskılar bir türlü sona ermiyordu. Bu defa İngiliz hükümeti, savaş suçluları ile Ermeni göçüne ve ölümlerine sebep olanların cezalandırılmalarını istemeye başladılar. İtilaf Devletleri temsilcilerine göre bu isteklerin yerine getirilmesi, Osmanlı ülkesinin güvenliği ve asayişi bakımından zorunluydu.

Osmanlı hükümetleri, aslında hiç de iyi niyetli olmadığını bildiği bu istekleri çoğu zaman yerine getirmek zorunda kaldı. Meclisini kapattı, devletin çıkardığı kanunu uygulayan devlet memurlarını cezalandırdı. Bu baskıları kabullenemeyen Osmanlı kabineleri ise, uzun süre iş başında kalamadılar.

Etiketler:

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış.

Şu Sayfamız Çok Beğenildi
KPSS Vatandaşlık Şifreleri