MUDANYA ATEŞKES ANLAŞMASI (11 Ekim 1922)

Çanakkale’ye kadar gelen Türk ordusu karşısında İngilizler savaşa devam etmek istemişlerse de müttefiklerden ve dominyonlarından destek alamadıklarından ateşkese razı oldular. Ateşkese İngiltere, Fransa, İtalya ve TBMM katıldı. TBMM adına İsmet Paşa katıldı. Mütarekeye katılmayan Yunanistan, daha sonra alınan kararları onayladı.

İngilizlerin ateşkesi kabul etmesinin diğer nedenleri;

★ Loyd George Hükümeti’ne Fransa ve İtalya’nın baskısı.
★ Mustafa Kemal’in barışçı diplomatik girişimleri.
★ Boğazların İtilâf Devletlerinin eline geçmesini istemeyen Rusya’nın, Türklerin yanında yer alacağını tüm dünyaya duyurması gibi etkenler İngilizleri barış yapmaya zorlamıştır.

Ateşkes Anlaşması’nın Hükümleri

★ 14-15 Ekim gecesinden başlayarak silahlı çatışmalar durdurulacak.
★ Doğu Trakya 15 gün içinde Yunanlılar tarafından boşaltılacak ve bir ay sonra bu bölge Türk memurlara teslim edilecek.
★ Barış anlaşması imzalanıncaya dek, Türk ordusu Çanakkale ve Kocaeli yarımadasında belirtilen çizgide duracak, Doğu Trakya’ya asker geçirmeyecekti,
★ Bölgenin güvenliğini sağlamak amacıyla 8000 kişilik Türk jandarma birliği bölgeye gönderilecek.
★ Devir – teslim sırasında çıkabilecek karışıklıkları önlemek amacıyla Anlaşma Devletleri’nden 7 taburluk karma asker bölgede bulundurulacak.
★ Boğazlar ve İstanbul TBMM Hükümeti’nin yönetimine bırakılacaktı. Barış antlaşması imzalanıncaya kadar Anlaşma Devletleri İstanbul’da kalacaktır.

Mudanya Ateşkesi Anlaşması’nın Önemi

★ Yeni bir silahlı çatışmaya girilmeden Doğu Trakya, Boğazlar ve İstanbul alınmıştır.
★ Kurtuluş Savaşı’nın sıcak savaş dönemi sona ermiş, diplomatik dönem başlamıştır.
★ Anlaşma Devletleri Osmanlı Devleti’nin hukuken sona erdiğini kabul etmiştir. (İstanbul ve Boğazların TBMM’ye bırakılması)
★ İngiltere’de hükümet değişikliğine neden olmuştur.
★ Lozan Antlaşması’na ortam hazırlamıştır.

➥ Savaşlar Yunanlılarla yapılmasına rağmen, ateşkes İtilâf Devletleriyle yapılmıştır. Yunanistan’ı İngiltere temsil etmiştir. Bu durum Kurtuluş Savaşı’nda asıl düşmanı göstermesi bakımından önemlidir.

➥ Dominyon : XIX. yüzyılın sonlarına doğru, İngiltere İmparatorluğu dünyanın dört bucağına yayılmış ülkelerini yönetmekte zorluk çekmeye başlayınca, onların en önemlilerine yavaş yavaş iç, giderek de dış özerklik vermeye başladı. Bu duruma erişen İngiliz ülkelerine dominyon denirdi.
İlk dominyon 1867 yılında Kanada oldu. 1947 de bunlara Hindistan ve Pakistan gibi ülkeler eklendi.