Yaygın Eğitim Kurumları

1) Esnaf Eğitimi
★ Anadolu Selçuklularındaki Ahilik Teşkilatı’na Osmanlı Devleti, 15. yüzyıldan itibaren “Lonca” adını vermiştir.
★ Her esnafın bir Lonca Teşkilatı vardı ve Loncalar arasında çok sıkı bir dayanışma mevcuttu.
★ Lonca kethüdası, devlet ile esnaflar arasındaki irtibatı sağlıyordu.
★ Lonca Teşkilatının “Fütüvvetname” adı verilen yasaları vardı.
★ Fütüvvet; mertlik, yiğitlik, doğruluk ve delikanlılık gibi manalara geliyordu. Loncalar üyelerine mesleki, ahlaki bilginin yanı sıra toplumsal yaşamın gereklerinden olan ahlaki ve kültürel eğitimi de veriyorlardı.

Lonca Teşkilatı’nda çırak, kalfa ve ustalık sıralamasına önem verilmiştir.
Bu kurum, özellikleri nedeniyle sanat okulu özelliğindedir.

✍ Lonca üyeleri fütüvvetname adı verilen yasalara uymazlarsa cezalandırılıyorlardı. Bu ceza ise genellikle selam almama, ikramı kesme ve dükkan kapatma şeklinde oluyordu.
✍ Sanayi İnkılabı ve kapitülasyonlar ile Lonca Teşkilatı çözüldüyse de bu teşkilat varlığını 1912 yılına kadar sürdürmüştür.

2) Halk Eğitimi

19. yüzyıla kadar dışa kapalı bir toplumdan meydana gelen Osmanlı halkı daha çok doğdukları ve yaşadıkları bölgeden dışarı çıkmadığından bilgi ve becerilerini de çevrelerinden edinirlerdi. Halk eğitiminin gerçekleştiği mekanlar; cami, mescit, tekke, kütüphane, dergah, cem evleri, kıraathane, yaren sohbetleri,
sıra geceleri, kına geceleri, sahaf ve konaklar sayılabilir.