Osmanlı Donanmasının Ege Denizindeki Harekatı

İlk Osmanlı tersanesi, Yıldırım Bayezid tarafından Gelibolu’da kurulduktan sonra, yapılan gemilerle Türk denizcileri, Marmara ve Ege denizlerinde birtakım askerî faaliyetlere başlamışlardı. Ancak bu tarihlerde, Venedikliler denizcilikte çok üstün bir durumda olup Doğu Akdeniz ve Ege denizinde, her türlü kontrolü ellerinde bulunduruyorlardı.

Çelebi Mehmed’in saltanatının bu ilk yıllarında, Ege denizinde bulunan ve Venediklilere tâbi olan Andras adasının hakimi Pietro Zeno, Ege denizinde ticari faaliyette bulunan Osmanlı gemilerine düşman muamelesi yapmaya başlamıştı. Sultan Mehmed, o tarihlerde Gelibolu’da bulunan 30 kadar geminin kumandanlığına Çalı Bey’i kapudan tayin ederek, Adalar denizine açılmasını emretti.

Çalı Bey, 1415’de Ege denizine açıldı. Andras, Paros ve Milos adalarına gelen Osmanlı donanması, sahil ve şehirleri vurduktan sonra, Ağriboz adası yakınlarında rastladığı birkaç Venedik gemisini de beraberine alarak Gelibolu’ya döndü.

Osmanlılarla Venedikliler Arasındaki İlk Deniz Savaşı

Venedikliler, Ege denizindeki Osmanlı harekatına bir karşılık vermek üzere, ertesi yıl Pietro Loredano kumandasında bir donanma sevkettiler. Venedik donanması Eğriboz, Siklat ve Girit adalarına da uğrayıp takviye olarak yedi kadırga daha aldıktan sonra, Çanakkale boğazına girerek Lapseki önlerine geldi. Pietro Loredano, Türkler kendilerine taarruz etmedikçe, kendisinin de saldırıda bulunmaması için Senato’dan kesin talimat almıştı. Bundan dolayı Venedik amirali, zabtedilen gemilerin iadesini ve uğranılan zararın tazminini istedi. İki devletin donanması harp nizamı aldığı sırada, İstanbul’dan Midilli’ye gitmekte olan bir Midilli gemisini, Venedikliler Türk gemisi zannedip yakalamak, Türkler de kendilerine ait sanarak muhafaza etmek için karşılıklı birer kadırga yolladılar. Midilli gemisinin, Gelibolu tarafına yönelmesi üzerine saldırıya geçen Venedik donanmasına karşılık Osmanlı donanması da toplu bir halde limandan çıktı ve iki donanma Marmara adası ile Gelibolu arasında tutuştu. 29 Mayıs 1416’da vukua gelen çarpışmada, Venedikliler Osmanlı amiral gemisine saldırdılar. Türk amirali Çalı Bey şehid oldu. Venediklilerin diğer gemilere de saldırması üzerine, Osmanlı donanması yenildi. Elinden ve gözünden yaralanan Pietro Loredano, Bozca Ada’ya çekildi.

Loredano, 1417 yılında Çanakkale boğazına tekrar geldi ise de, Lapseki’yi almak için yaptığı teşebbüste muvaffak olamadı. Sonunda Bizans imparatorunun aracılığı ile sulh yapıldı ve esirler karşılıklı olarak iade edildi.