Osmanlı – Fransız Savaşı (1798 – 1801)

Fransa ile Kanuni Dönemi’nde başlayan dostluk ilişkileri I. Mahmut ve 3. Selim Dönemi’nde de devam etmiştir.
Fransa’da ihtilalden sonra yayılmacı bir politika izleyen Napolyon, Venedik topraklarının bir kısmını ve Arnavutluk kıyılarındaki bazı limanları ele geçirdi. Napolyon’un asıl amacı:

★ İngiltere’nin sömürgelerine giden yolu kesmek
★ İngilizlerin bölgedeki çıkarlarına darbe vurmak
★ Fransız hakimiyetini Hindistan yönünde geliştirmek
★ Akdeniz’i Fransız Gölü yapmak

NOT :

3. Selim ıslahatları daha kalıcı hale getirmek için kişilere değil devletin malı yapmaya ve yeniliklerin sürekliliğini hedef edinmiştir.
Bu dönemde daha çok Fransa’yı örnek alan 3. Selim ordu, ekonomi ve yönetim alanında köklü değişiklikler yapmıştır.
Yeniliklerin tümüne ve bu dönemde kurulan orduya Nizamıcedit adı verilmiştir.

✍ 3. Selim Sûzi Dilâra makamında şarkılar yazmıştır.

✍ 3. Selim’in idari, askeri ve ekonomik alanda giriştiği bu köklü ıslahatlar devleti yüzde yüz dağılmaktan kurtaramadı. Fakat çağdaşlaşma yolunda atılan bu adımlar kendinden sonraki devlet yöneticilerine örnek oldu.

Bu amaçlar doğrultusunda Napolyon Mısır’a asker çıkararak Kahire’yi ele geçirdi.

★ İyi bir denge politikası izleyen 3. Selim, İngiltere ve Rusya ile ittifak kurarak Fransa’ya savaş açtı.
★ Tarihte ilk defa bir Rus donanması Boğazları geçerek Ege Denizi’ne geldi. İngiltere ise donanmasını bölgeye gönderdi. Osmanlı Devleti’nin desteği ile İngiliz donanması İskenderiye yakınlarındaki Ebukır Limanı’nda Fransız donanmasını imha etti.
★ Zor durumda kalan Napolyon, Osmanlı’yı barışa zorlamak için Suriye üzerine yürüdü. Napolyon’u, Fransız ordu modeline göre dizayn edilen, Cezzar Ahmet Paşa komutasındaki Nizamıcedit ordusu karşıladı. Akka’da yapılan bu savaşı kaybeden Napolyon Mısır’a döndü. Türk orduları 1801 yılında Mısır’a girdi. Fransa ile Elariş Antlaşması imzalandı (1801).

✍ Akka yenilgisi sonrası Napolyon “Kader, Akka’da beni bir ihtiyarın (Cezzar Ahmet Paşa) oyuncağı etti.” sözünü söylemek durumunda kalmıştır.

Elariş Antlaşmasına Göre

★ Fransızlar, Mısır ve Suriye’yi boşaltarak işgale son verecekler.
★ 1802 yılında Fransa ile imzalanan Paris Antlaşması ile Mısır yeniden Osmanlı idaresine girdi.
★ İngiltere’ye Karadeniz’de ticaret yapma hakkı tanındı.

✍ Osmanlı Devleti ilk kez Fransa’nın Mısır’ı işgali karşısında İngiltere ve Rusya ile ittifak oluşturmuştur.
Osmanlı Devleti 3. Selim’den itibaren kendi varlığını sürdürebilmek için dış politikada “Denge Politikası” uygulama yoluna gitmiştir.

NOT :

Fransa’nın Mısır’ı işgalinde Osmanlı Devleti, Rus ve İngiltere ile ittifak kurmasına rağmen, Rusyanın Ege Adaları’nda milliyetçilik yapması, İngilizlerin Mısır’a yerleşmek istemeleri Osmanlı Devleti’ni tekrar Fransa dostluğuna yönlendirmiştir.
1804 yılında Napolyon’un kendisini imparator ilan etmesini kendileri için tehdit kabul eden İngiltere ve Rusya ittifak kurarak Osmanlı Devleti’ni Fransa’ya karşı kışkırttılar.
Osmanlı Devleti bunu kabul etmeyince Osmanlı, Rus – İngiliz ittifakının saldırısına uğradı. (1806)