Osmanlılara Karşı Haçlı İttifakı ve Midilli Adasının Fransızlar Tarafından Muhasarası

Sultan II. Bayezid’in peşpeşe çıktığı ve İnebahtı, Modon, Koron ve Navarin hisarlarını zaptettiği seferlerden sonra, Venedik, Osmanlılar aleyhine Avrupa’da bir haçlı ittifakı temin etmeyi başarmış ve vakit geçirmeden askerî harekata başlamıştı. Venedik’e yardımcı olan devletler arasında Macaristan, Lehistan, Fransa, İspanya ve Ceneviz devletleri ile Papalık ve Rodos şövalyeleri de vardı. Venedik, aynı zamanda, arka arkaya inen Osmanlı darbelerine karşı Almanya imparatorundan, İngiltere kralından ve papadan da yardım talebinde bulunmuştu.

1500 yılı sonbaharında harekete geçen ve Venedikli amiral Pesaro’nun kumandası altında Venedik’ten denize açılan müttefik donanma, Korfu adasını kendisine üs seçti. Yaklaşık 200 gemidenteşekkül eden müttefik donanma, Türk hakimiyetinde bulunan Kefalonya adasını da zaptetti. Daha sonra her türlü ikmal ve sair hazırlığını yapan donanma Ege denizine hareket etti.

Bu sırada, Osmanlı donanması İstanbul’a dönmüştü. Osmanlı donanmasının dönmesini ve müttefik donanmasının da Ege sularına doğru gelmekte olduğunu gören Rodos şövalyeleri de Ege adalarını vurmaya başlamıştı. O sırada Türklerin elinde bulunan Eğine adasını aldıktan sonra Anadolu sahiline hayli yakın bulunan Midilli adasını kuşatan müttefik donanma, karaya asker çıkararak kaleyi hem denizden, hem de karadan kuşatmaya başladı.

II. Bayezid, Midilli adasının kuşatıldığını ve güçlü bir düşman donanmasının Ege denizinde hareket halinde olduğunu öğrenince, hemen mukabil tedbirler aldı. Burasının düşman eline geçmesiyle, diğer adalarda da isyanlar çıkabileceği gözönünde bulundurularak, şehirliden ve civar yerlerden yazılan askerlerle 300 parçalık bir donanma meydana getirilip Hersekzade Ahmed Paşa kumandasında adaya gönderildi. Sefere Anadolu beylerbeyisi Damad Sinan Paşa da iştirak etti.

Bu arada, yakınlığı dolayısıyla Midilli ablukasını haber alan Saruhan sancak beyi şehzade Korkud, vakit geçirmeden adanın yardımına koştu. 800 adamını silahdar ağası ile birlikte Ayazmend iskelesinden adaya geçiren Korkut, bunları kaleye sokarak müdafayı takviye etti. Diğer taraftan Karesi sancak beyi de aynı iskeleden adaya geçti. Böylece takviye edilen adaya, kısa bir zaman sonra Osmanlı donanması da yetişti (Ekim 1501).

Osmanlı donanmasının gelmekte olduğunu haber alan müttefik donanma, Fransız amirali Rovestayn kumandasında adaya son bir hücum daha yaptı. Bu hücumda, Fransa kralının kardeşinin oğlu maktul düştü. Bu hücumdan da birşey elde edemeyen müttefik donanma, nihayet, kuşatmayı çözerek, Rodos’tan gelecek olan 29 gemilik filoyu beklemeden denize açıldı. Cerigo adası açıklarında fırtınaya tutulan Fransa donanması tamamıyla battı.

Hersekzade Ahmed Paşa, müttefik donanmasının bombardımanı ile tahrip olan Midilli kalesini tamir ettikten ve muhafız yerleştirdikten sonra İstanbul’a döndü. Bu sırada, Galata baruthanesine isabet eden bir yıldırım dolayısıyla çıkan yangının söndürülmesine nezâret eden vezir-i âzam Mesih Paşa’nın Galata kadısı ile birlikte bir kaza sonucu vefat etmesi üzerine, yerine Hadım Ali Paşa vezir-i âzam tayin edildi (1501).

Midilli kuşatmasında ve Ege denizi harekatında muvaffak olmayan müttefikler, daha geniş hazırlıklarla yeni tecavüzlere giriştiler. Fransızlar, batan donanmalarının yerine yeni bir donanma hazırlayarak, Pudrosani kumandasında Venedik donanmasına yardıma gönderdiler. Bafa piskoposu Jack Pesaro kumandasındaki Papalık donanması da bu kuvvetlere iştirak etti. Santamavra adasını işgal eden yeni müttefik donanma, Karlieli sahiline yakın bir boğazda karaya asker çıkarmak istedilerse de, Türk kuvvetleri tarafından defedildiler.

Daha sonra Kefalonya ve Santamavra adalarını iki sene ara ile yeniden ele geçiren müttefikler, şiddetle direnen Türk askerleri karşısında büyük zayiat verdiler. Bu arada savunmada gerektiği gibi gayret göstermeyen yeniçerileri, padişah daha sonra idam ettirmiştir.

Mora kıyılarında üstünlük elde etmiş olan Venedik’e karşı II. Bayezid, karadan harekete geçmek zorunda kaldı. Fâtih Sultan Mehmed’in inşa ettirdiği İlbasan kalesi kumandanı ve sancak beyi Evranoszade Mehmed Bey’i, Draç şehrinin fethi ile görevlendirdi. 1479 anlaşmasında Venediklilerin elinde kalmış olan şehir, Mehmed Bey’in mahirane planı ile fethedildi (1502).

Bosna valisi İskender Paşa da, bu harekete paralel olarak Kuzey Bosna’da henüz Macarların elinde bulunan Lofca ve Bruşce kalelerini fethetti.