Reformun Yayılması

★ 16. yüzyılda başlayan Reform Hareketi’nin öncülüğünü Almanya’da Wittenberg Üniversitesi’nde din bilgini olan Martin Luther (1483 – 1546) başlattı.
★ Endüljans satışlarının fazla olması, İncil’in ilk kez Almancaya çevrilmesi ve Roma’yı ziyaret eden Luther’in papa ve din adamlarının zengin bir hayat sürdüklerine şahit olması Reform’un Almanya’da doğmasına sebep oldu.
★ 1517 yılında Wittenberg Kilisesi’nin kapısına astığı bildiride Luther “Tanrı ile kul arasına kimsenin giremeyeceğini ve din adamlarının suç işlediğini” vurguladı.
★ Bu gelişmeler üzerine Luther, 1521 yılında Papa tarafından aforoz edildi ve tutuklanması istendi.
Alman imparatoru Şarlken bunu yapamadı.
★ Saksonya Prensi, Luther’i şatosunda korumaya aldı. Bu arada Luther İncil’i Almancaya çevirdi.
Luther’in düşüncelerinden etkilenen fakir Alman köylüleri ve şövalyeler ayaklanma başlattılar (1524 – 1525).
★ Ayaklanmayı kanlı bir şekilde bastıran Alman prensleri Luther’in açıklamalarından sonra tekrar Luther’in yanında yer aldılar.
★ Şarlken ülkenin parçalanacağı endişesinden yola çıkarak Diyet Meclisi’nde; başka yerlere yayılmaması şartıyla Luthercilik kabul edildi.
★Almanya’da bu karar protesto edildi. Bu protestodan dolayı Luther mezhebinin taraftarı olan bu insanlara Protestan ve yeni mezhebin adına da Protestanlık dendi.
★ Alman prensleri Şarlken’in bu tutumuna karşı Osmanlı Devleti’nden yardım istediler. Kanuni Almanya Seferi’ne çıkınca Şarlken Protestanlarla antlaşma yolunu seçti.
★ Alman Diyet Meclisi’ni toplayan Şarlken Protestanlarla 1555 yılında Ogsburg (Augsburg) sözleşmesini imzaladı.

Buna göre;

❖ Prensler kendi topraklarında din işlerini kontrol etme hakkına sahip olacaklar.
❖ Protestanlık resmen tanındı.
❖ Alman prensleri istedikleri mezhebi seçebilecek ve bunu serflerine kabul ettirebilecekler.
❖ Prenslerinin mezhebini kabul etmeyen serfler (köylü) başka yere göç edebilecekler.

Fransa’da Reform Hareketleri

★ Fransa’da Katolik Kilisesi’ne karşı tepkilerin öncülüğünü Kalven (1509 – 1564) yaptı. Kalven’den dolayı Fransa’da ortaya çıkan yeni mezhebe Kalvenizm adı verildi.
★ Fransa’da mezhep savaşları çok şiddetli geçti.
Kalvenistler Sen Bartelmi (Saint Barthelemy) yortusunda katledildiler (1572).
★ Daha sonra IV. Henri (Henry) Dönemi’nde Protestan ve Kalvenistlere Nant (Nantes) Fermanı ile inanç ve mezhep serbestliği tanındı (1598).
Fransa’da Kalvenizm resmen tanındı.
★ Luther’in düşünceleri İsviçre’de, Ulrih Zıvaynli (Ulrich Zwingli) Hollanda’da ise Erasmus ile temsil edildi. İskoçya’da ise Kalvenizmin bir kolu olarak Presbiteryen mezhebi oluştu.

İngiltere’de Reform Hareketleri

★ İngiltere’de Reform Hareketlerine öncülük eden Kral VIII. Henri (Henry) dir. Roma Katolik kilisesiden bağımsız olarak Anglikanizm mezhebi kuruldu.
İngiliz kilisesini kendine bağlayan VIII. Henry, İngiltere’de kiliseyi yönetim mekanizması içine çekti.