MONDROS MÜTAREKESİNDEN SONRA İTİLAF DEVLETLERİNİN TÜRKİYE ÜZERİNDEKİ YENİ PROJELERİ

San-Remo Konferansı

Türkler’le yapılacak barış konusunda Londra Görüşmeleri’nde de bir sonuç alamayan İtilaf Devletleri, 18 Nisan’da San-Remo’da yeniden toplanmak üzere Londra’dan ayrıldılar.

Kararlaştırdıkları gibi 18 Nisan’da San-Remo’da tekrar bir araya gelen İngiliz, Fransız ve İtalyan devlet adamları müzakereleri başlatıp, Türkiye’ye kabul ettirilecek antlaşmaya son şeklini vermeye çalıştılar. Hakkında karar verecekleri Türkler de dahil olmak üzere İtilaf Devletleri hiçbir devletin görüşüne itibar etmediler. Bu doğrultuda Türk diplomatı Galip Kemali Bey’in, Türkiye’den koparılması düşünülen bütün vilayetlerde Türk nüfusun mutlak çoğunlukta olduğuna dikkat çeken 23 Nisan tarihli telgrafı ve A.B.D. başkanı Wilson’un, Türkiye ile yapılacak bansın dürüst ve adil olması temennisini bildiren mektubu kaale bile alınmadı.

Konferansta Padişah’ın İstanbul’dan çıkarılmayacağı, Türkiye’nin güney sınırlarının beşeri, coğrafi ve ekonomik şartlar göz önünde bulundurularak çizileceği, Boğazlar komisyonunda Rusya’nın da temsil edileceği, İstanbul bölgesine kadar Doğu Trakya’nın, ayrıca adalarla İzmir’in Yunanistan’a verileceği, Amerika’nın da taraf olduğu bir Ermenistan’ın kurulacağı, Mezopotamya, Arabistan, Filistin ve Suriye’nin Türkler’in elinden alınacağı kararlaştırıldıktan sonra barışın statüsü şöyle belirlendi:

İstanbul ve boğazlar milletlerarası bir idareye bırakılacak, Irak ve Filistin’de İngiliz mandası, Suriye’de de Fransız mandası kurulacak, Güneydoğu Anadolu’da İtalyan ve Fransız nüfuz bölgeleri kurulacak, İngilizler’in himayesinde bir Kürt devleti kurulacak, Doğuda altı vilayet Ermenilere verilecek, İzmir ile Batı ve Doğu Trakya Yunanistan’a verilecek, Kapitülasyonlardan bütün İtilaf Devletleri yararlanacaktı.

İzmir’in Yunanistan’a verilmesi konusunda İtalyan Başvekili Signor Nitti’nin itirazları oldu ise de, onu dinleyen olmadı. Müzakereler kararlaştırıldığı gibi 26 Nisan’da tamamlandı. Geriye sadece hazırlanan projeyi Osmanlı Hükümeti’ne onaylatmak kalmıştı.