SENEDİİTTİFAK (1808)

2. Mahmut Devri’nde, Sadrazam Alemdar Mustafa Paşa’nın ayanlarla imzaladığı bir sözleşmedir.

Ayan: Osmanlı’da bir kasabanın ya da bölgenin veya belli bir sınıfın önde gelenlerine ayan denilmiştir.
Celali isyanları ile tımar sahiplerinin yerini ayanlar almıştır. 1695’ten sonra taşralarda söz sahibi olan yöneticiler yerlerine gitmemiş ve voyvada, müsellim adları ile ayanları yerlerine vekil olarak göndermişlerdir. Merkezi otorite zayıflayınca ayanlar güçlenmişlerdir. Bunların en meşhurları Çapanoğulları, Caniklizade ve Tepedenli Ali Paşa’dır.

Senediittifak’a göre padişahın mutlak otoritesi sınırlandırılmıştır. Ayrıca ayanların varlığı kabullenilmiştir.
Bu belgenin mimarı olan Sadrazam Alemdar Mustafa Paşa, yeniçerilere alternatif olacak Sekbanıcedit adlı bir orduyu kurmuştur. Bunun üzerine ayaklanan yeniçeriler Alemdar Mustafa Paşa’yı öldürmüşlerdir. 2. Mahmut ayanlara son vermiştir.

Senediittifak’a Göre

★ Devlet ayanların varlığını kabul edecek
★ Ayanlar devletin verdiği görevleri yerine getirecek
★ Ayanlar ıslahatlara karşı çıkmayacak
★ Ayanlar, yapılan ıslahatları destekleyecekler
★ Eyaletlerden asker ve vergi toplanmasına yardım edecekler
★ Hükümetin verdiği emirlere uymayanlar cezalandırılacak
★ İstanbul’da çıkabilecek bir Yeniçeri isyanını bastırmada hükümete yardım edecekler
★ Sadrazama saygı gösterilecek ve emirlerine uyulacak
★ Padişah ağır vergiler koymayacak, eşit ve adaletli vergi toplayacak
★ Ayanlık haklarının babadan oğula geçmesi kabul edilecek
★ Padişahın otoritesi devletin temel dayanağıdır.
Halka karşı haksızlık ve zulüm yapanlar devlete bildirilecektir.