Türklerin anayurdu:
Türklerin anayurdu hakkında uzun süren yoğun tartışmalar olmuş, ancak kesin bir sınır çizememiştir. Bu ilmî görüşlere göre, Türklerin göçlerden önce anayurdu Altay dağları kabul edildiği gibi, bir kısım araştırıcılara göre de, Kuzey Batı Asya sahası, İrtiş, Urallar arası veya Kingan silsilesinin doğusuyla batısı anayurt olarak ileri sürülmüştür. Bu iddialara göre, Türk anayurdunun kesin sınırlarını çizmek hayli güçleşmektedir. Bunun bir başka sebebi de, daha başlangıçta, yazılı kaynakların bulunmaldığı dönemlerden önce vukua gelen Türk göçlerinin, geniş coğrafi sahalara yayılmış olmasıdır. Ancak en son yapılan linguistique araştırmalara göre, anayurdun Ural-Altay dağları arası olabileceği, hatta bu sahanın Hazar Denizi’nin kuzey doğu bozkırlarını da içine olan bir sınır olması kuvvet kazanmıştır.

Bunun delili, M.Ö. II. bin ortalarına ait bazı dil yadigarlarının ortaya koyduğu gibi, Türklerin o tarihlerde hem kuzey batıdaki eski Urallı kavimlerle, hem de Hint-Avrupa dillerini konuşan güney batıdaki Ârîlerle temas edebilmeleri, ancak bu coğrafi kesimde mümkün olabilmesidir Yine Orta Asya’da, S.V. Kiselev ile S.S. Çerkinov tarafından yapılan arkeolojik kazılar, milattan önce 2000 yıllarından önceki durumu, yani Türk anayurdunu tesbitte daha kesin sonuçlar ortaya koymuştur. Buna göre Afanesyava ve özellikle Andronovo kültürünün temsilcileri olup, çevredeki dolikosefal Mongoloidlerden ve dolikosefal Akdeniz tiplerinden farklı bulunan Türk soyunun prototipi sayılan brakisefal savaşçı beyaz ırk, taş devrinin ilk çağlarından beri Altay-Sayan dağlarının kuzey batı bölgesi halkı idiler.