WİLSON İLKELERİ (8 Ocak 1918)

ABD’nin savaşa girmesi güç dengesini sarssa bile savaş henüz bitmemişti. Bir tarafın savaşı kaybettiğini ilân etmesi gerekiyordu.

ABD Başkanı Wilson;

★ Savaşın kısa sürede bitmesini sağlamak
★ Savaş sonunda yapılacak antlaşmalarda uyulacak koşulları belirlemek
★ Kalıcı bir dünya barışı oluşturmak amacı ile “14 Nokta” bildirisi yayımladı.

Buna göre;

★ Yenen devletler, yenilenlerden savaş tazminatı ve toprak almayacaktır.
★ Devletler arası gizli diplomasi yapılmayacaktır.
★ Dünya barışı için uluslararası bir örgüt kurulacaktır. (Cemiyetiakvam)
★ Her ulus kendi geleceğine kendisi karar verecektir. (Selfdeterminasyon)
★ Karasuların dışında, (savaşta ve barışta) uluslararası sularda dolaşım serbest olacaktır.
★ Alsace-Loren Fransa’ya bırakılacaktır.
★ Romanya, Karadağ, Sırbistan, Polonya ve Rusya sınırları yeniden belirlenecektir.

Osmanlı Devleti ile ilgili;

★ Boğazlar tüm dünya ticaret gemilerine açılacaktır.
★ Osmanlı Devleti’nde Türklerin çoğunlukta olduğu bölgelerde Türk hakimiyeti kesin olarak sağlanacaktır.
★ Osmanlı egemenliğinde yaşayan diğer uluslar kendi geleceklerine karar verme yetkisine sahiptir.

➥ Wilson İlkeleri’nin maddeleri zor durumda olan İttifak Devletlerinin ateşkes imzalamasını kolaylaştırmıştır.
➥ Wilson İlkeleri savaşı sonlandırma dışında amacına ulaşamamıştır. İngiliz ve Fransızların çıkarlarına ters düşmektedir. İşgalleri gizlemek için “Manda ve Himaye” fikrini ortaya atmışlardır.