XVIII ve XIX. Yüzyıl Başlarında Eğitimde Yenileşme Hareketleri

Osmanlı Devleti’nin XVIII. yüzyılda Avrupalı Devletlerle yaptığı savaşları kaybetmesi askeri alanda ıslahat yapılmasını zorunlu kıldı. Askeri alanda başlayan ıslahatları diğer alanlarda yapılan yenilikler takip etti. Bu konuda Avrupalı uzmanlardan yararlanma yoluna gidildi.

★ I. Mahmut Dönemi’nde kara subayı yetiştirmek için “Hendesehane” (kara mühendishanesi) açıldı. (1734)
★ III. Selim Dönemi’nde “Hendesehane” genişletilerek istihkâm ve topçu subayı yetiştiren bir okula dönüştürülerek adı “Mühendishaneiberrihumayun’a çevrildi. (1795)
★ III. Mustafa Dönemi’nde deniz subayı yetiştirmek için “Deniz Mühendishanesi” açıldı. (1773)
★ “Deniz Mühendishanesi” daha sonra genişletilerek “Mühendishaneibahrihümayun” adını aldı.

NOT :

1727 yılında matbaanın kullanılmaya başlaması Osmanlıda önemli yeniliklerdendir. III. Ahmet, İbrahim Müteferrika’ya (dini olanlar hariç) kitap basım izni vermiştir. Bunda Lale Devri’ndeki kültür faaliyetleri ve Batıyı anlama düşüncesi etkili olmuştur. Matbaada basılan ilk kitap, “Vankulu” adıyla anılan Arapça – Türkçe sözlüktür.

★ XIX. yüzyıldan itibaren Avrupa’ya öğrenci gönderilmeye başlanmıştır.
★ II. Mahmut Dönemi’nde; ordunun doktor ihtiyacını karşılamak için “Tıphaneiamire ve Cerrahhaneimamure (1827) kuruldu.
★ 1834 yılında ise Asakirimansureimuhamediye ordusuna subay yetiştirmek için Mektebifünunıharbiye açıldı.