OSMANLI DEVLETİ’Nİ PAYLAŞMA TASARILARI (GİZLİ ANTLAŞMALAR)

Savaşın devam ettiği yıllarda İtilaf Devletleri sömürge amaçlarını gerçekleştirmek için Osmanlı topraklarını
kendi aralarında gizli antlaşmalarla paylaşmışlardır.
Bu gizli antlaşmaları uluslararası kamu oyuna savaştan çekilen Bolşevik Ruslar açıklamıştır.

Boğazlar Antlaşması (4 Mart 1915)

İngiltere, Fransa ve Çarlık Rusya’sı arasında yapılmıştır.
İstanbul ve Boğazlar Rusya’ya verilmiştir.

Londra Antlaşması (26 Nisan 1915)

İngiltere, Fransa, Rusya ve İtalya arasında olmuştur.

★ Antalya ve dolayları İtalyan payı olarak ayrıldı.
★ On İki Ada’nın İtalya’ya ait olduğu onaylandı.
★ Trablusgarp’taki Osmanlı Devleti’nin hakları sona erdirildi.

➥ On İki Ada’nın İtalya’ya geçici verilmesi Trablusgarp’taki Osmanlı hakları 1912 Uşi Antlaşması’yla sağlanmıştı. Bundan böyle İtalya saf değiştirdi.

Sykes-Picot Antlaşması (3 Ocak 1916)

İngiltere ve Fransa arasında imzalanmıştır. İtalya ve Rusya’ya verilen topraklardışındaki (Anadolu ve Orta Doğu) toprakları paylaşıldı.

★ Ürdün ve Irak’ın bir bölümü İngiltere’ye verildi.
★ Suriye, Lübnan ve Adana yöresi Fransa’ya verildi.

Petrograt Sözleşmesi (1916)

İngiltere, Fransa ve Rusya arasında yapılmıştır.
Sykes-Picot Antlaşması’ndan memnun olmayan Rusya’ya Boğazlar ve çevresine ek olarak Trabzon’a kadar Doğu Karadeniz kıyıları ve Doğu Anadolu verilecektir. (Erzurum, Van, Bitlis çevresi)

Mc. Mohan Antlaşması (1916)

Hicaz Emiri Şerif Hüseyin ile İngiltere’nin Mısır Valisi Mac Mahon arasında imzalanmıştır.
Buna göre Araplar İngiliz desteği ile ayaklanacak, İngilizler bunun karşılığında Şerif Hüseyin’e Büyük Arabistan Krallığı’nı kurduracaktır.

➥ Araplar isyan etmiştir. Ancak İngilizler sözünde durmamış, Şerif Hüseyin’i savaş sonrasında Kıbrıs’a sürgüne göndermişlerdir.

Saint-Jean de Maurienne Antlaşması (19 Nisan 1917)

İngiltere, Fransa, Rusya ve İtalya arasında olmuştur.
İtalya’nın Petrograt Antlaşması’ndan rahatsız olması üzerine Konya-Aydın ve İzmir bölgesi İtalya’ya verilmiştir.

Gizli antlaşmalarla ilgili notlar :
★ Bu antlaşmalarla Osmanlı toprakları kağıt üzerinde paylaşıldı.
★ 1917 Kasım’ında Sovyet Rusya bu antlaşmaları duyurdu ve tanımadığını ilân etti.
★ Gizli antlaşmalara ilk tepki Wilson ilkelerinde yerini aldı. Devletleri açık diplomasiye davet etti.
★ Yunanistan’ın savaşa girmesi ve Rusya’nın savaştan çekilmesi gizli antlaşmalarda değişikliğe neden oldu.
★ İtilaf Devletleri gizli amaçlarını Mondros Ateşkes’i ile uygulamaya koydular.

ABD’nin Savaşa Girmesi ve Savaşın Sona Ermesi

★ Almanya’nın hammadde temini amacıyla denizaltı savaşlarına yönelmesi Atlas Okyanusu’nda İtilaf Devletlerine hammadde taşıyan ABD ticaret gemilerine saldırmasına neden oldu.
★ Savaşın başında tarafsızlığını ilân eden ABD’nin Almanya’nın tutumu nedeniyle 2 Ni san 1917’de Almanya’ya savaş ilân etmesine neden oldu.

İttifak Devletlerinin Savaşı Kaybetmesi

★ Almanya’nın denizlere hakim olamaması
★ Avusturya-Macaristan’ın etnik yapısının parçalı oluşu.
★ Bulgaristan’ın küçük ve yetersiz oluşu. Yeni kurulması
★ Osmanlı Devleti’nin ekonomik ve silah yönünden zayıflığı
★ İtilaf Devletleri ’nin insan, silah ve lojistik destek yönünden güçlü olması
★ ABD’nin savaşa girmesi